Kindertijd

Ik heb een uitstapje gemaakt naar mijn kindertijd. Ik verslond toen de boeken van Thea Beckman, Tonke Dragt, Guus Kuijer en Jan Terlouw. En vandaag kwamen S. en ik terug van de bieb met het audioboek 'Oorlogswinter', voorgelezen door Jan Terlouw zelf.
Toen ik klein was zag ik enorm op tegen deze schrijver van mijn lievelingsboeken. Hij was namelijk ook bekend omdat hij in de politiek zat. Ik dacht toen -als kind zie je de wereld soms wat anders dan de volwassenen- dat iemand die zulke mooie verhalen schrijft ook wel verstandig genoeg moest zijn om in de Tweede Kamer te zitten. Natuurlijk had ik geen kaas gegeten van de politiek van D'66 maar ik geloof wel dat deze schrijver een bekwaam bestuurder is gebleken (SG voor een commissie van europesche ministers van ecomie, commissaris v/d koningin en senator in de EK).
Maar goed, S. was heel benieuwd -zelf leest ze Pjotr op het moment- dus toen we vanmiddag ergens heen moesten in de auto wilde ze meteen de eerste cd luisteren, inmiddels zijn we al bij de vierde van vijf cd's.
Oorlogswinter is een kinderboek, bekroond met de gouden griffel in 1973, maar god, wat is dat goed geschreven!
Niet alleen zijn de zinnen goed opgebouwd in een prettig ritme ('t leest lekker weg in hoog tempo), neemt de spanning geleidelijk toe, afgewisseld met een gepaste dosis humor, maar ook het verhaal zelf is prachtig gelaagd. Natuurlijk gaat het over een jongen in de oorlogswinter van ' 44-'45 die langzaamaan verzetsdaden gaat plegen. Het is ook een ontwikkelingsroman, een 'coming of age' met als achtergrond WOII. En tegelijkertijd is het een prachtige historische roman. Weer ben ik gegrepen door het verhaal, dat bij tijd en wijle zeer ontroerend is, soms grappig, maar bovenal herkenbaar. En dat laatste is toch ook weer vreemd: ik heb immers geen enkele oorlog meegemaakt.
Vrijheid, begrijp je, is een zeer zeldzaam en kwetsbaar goed. Niet iedereen is dapper genoeg om hiervoor zijn leven te wagen maar voor de keuze gesteld om menselijk te handelen of om het hoofd af te wenden kiezen vele personages in het boek toch voor het behoud van hun morale welzijn. Dit is misschien niet een accurate weergave van de historische werkelijkheid want de meeste Nederlanders hebben zich immers gedrukt, bang om zelf actief slachtoffer te worden. Toch vertelt het boek overtuigend de boodschap dat het Goede altijd het Kwade zal overwinnen, gesteund door de kennis over de afloop van het hele gebeuren. Dit laatste maakt het een kinderboek; volwassen zijn er al lang achter dat het zo niet werkt in het echt.
Maar het is een prachtig boek dat eigenlijk ieder kind zou moeten lezen al was het alleen maar om te leren dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor de gevolgen van hun handelen.