De Trompetter
Sofia is een boek aan het lezen over de jonge Michiel de Ruyter. In 1623 beleeft deze als zestienjarige een spannend avontuur als het schip, de Honte, waar hij op vaart door de Spanjolen wordt gekaapt. Samen met drie kameraden ontsnapt hij uit de gevangenis in Noord-Spanje en reist hij dwars door Frankrijk pal noord terug naar Zeeland. In die tijd was Nederland in opstand gekomen tegen de koning van Spanje en de Hertog van Alva in het bijzonder. De meeste van ons kennen die periode als de "Tachtigjarige Oorlog'. Het is een spannend kinderboek maar zeker niet kinderachtig. Het vertelt over een kleurrijke periode aan het begin van onze roemrijke 'Gouden Eeuw' die een fundament werd van onze Republiek. Als eerste moderne staat in Europa werden de Provincieen der Nederlanden bestuurd door ambtenaren, niet door een koningshuis. Helaas hebben wij die sublieme staat van gelukzaligheid moeten laten vallen in de nasleep van de Napoleontische Oorlogen. De Engelsen, die immers gewonnen hadden, namen het zekere voor het onzekere en wilden overal in Europa de monarchie als bestuursvorm. De Fransen hadden meer ruggegraat dan de Hollanders en daarom hebben zij nu wel een Republiek en is Nederland verworden tot een parlementaire monarchie. Een gotspe, als je het mij vraagt.
Maar goed, daar hadden we het niet over.
Met deze bijzondere periode in de Nederlandse geschiedenis associeer ik altijd een van de klassiekers van Rob de Nijs: Jan Klaassen, de trompetter! Wie kent het liedje nou niet? Op de site van Rob de Nijs las ik dat dit liedje zijn eerste come-back inluidde; en er zouden nog vele volgen...
Een fragment van het liedje tref je hier aan.
De brilliante tekst van Lennaert Nijgh heeft op mijn geheugen ook een onuitwisbare indruk gemaakt:
"Hij had geen geld en hij was geen held en hij hield niet van het krijgsgeweld
Maar trompetter was hij wel in hart en ziel "
Die Jan Klaassen is niet zo maar iemand; hij komt zelfs voor in de archieven van onze stad. De kibbelpartijen met zijn vrouw Katrien hebben een onuitwisbare indruk gemaakt op de protocollen van de kerkenraad, waar zij tot de orde zijn geroepen in 1706. Wellicht hebben deze twee mensen model gestaan voor de poppenkast verhalen van Jan Klaassen en Katrien.
Voor mensen van mijn generatie is die poppenkast onvergetelijk in beeld gebracht in de "Film van Ome Willem". Een van de favorieten uit mijn jeugd. Deze vuist op deze vuist heb ik zelfs nog met Sofia gedaan en ook zij lacht om de broodjes met poep! Ze zegt dan ook regelmatig dat ik een Cacalaan ben en geen Catalaan.
Ik kan me trouwens ook nog herinneren dat Ome Willem een optreden gaf in de Stadsschouwburg van Sittard en dat ik daar als klein meisje met mijn mama en zusje naar toe ben geweest. Reuze spannend!
Jan Klaasen was trompetter in het leger van de Prins
Hij marcheerde van Den Helder tot Den Briel
Hij had geen geld en hij was geen held en hij hield niet van het krijgsgeweld
Maar trompetter was hij wel in hart en ziel
Het leger sloeg z'n tenten op voor Alkmaar in 't veld
En zolang geen vijand zich liet zien was iedereen een held
De kroeg werd als strategisch punt door 't hoofdkwartier bezet
De officieren brulden:"Jan, kom speel op je trompet!"
Ze werden wakker in de goot in de morgen kil en koud
Maar Jan Klaasen sliep in de armen van de dochter van de schout
De Prins sprak op inspectie tot de majoor van de compagnie
"Ik zag hier alle stukken wel van mijn artillerie.
Ja, zelfs dat kleine in uw kraag en dat blonde in uw bed.
Maar waar zit dat stuk ongeluk van een Jan met z'n trompet
En niemand die Jan Klaasen zag die bij de stadspoort zat
En honderd liedjes speelde voor de kinderen van de stad
Jan Klaasen zei:"Vaarwel mijn lief, ik zie je volgend jaar.
Wanneer de lente terugkomt dan zijn wij weer bij elkaar."
De winter ging, de zomer kwam, de oorlog was voorbij
Maar het leger is nooit teruggekeerd van de Mokerhei
Geen mens die van Jan Klaasen ooit iets teruggevonden heeft
Maar alle kinderen kennen hem; hij is niet dood, hij leeft!
Hij had geen geld en hij was geen held en hij hield niet van het krijgsgeweld
Maar trompetter was hij wel in hart en ziel.
Lennaert Nijgh
De Slag bij de Moockerheijde langs de Maas bij Mook op 14 april 1574 werd een grote nederlaag voor Willem van Oranje. De prins verloor er een leger van 5500 man voetvolk en 2600 ruiterij tegen een Spaans leger van 5000 man infanterie en 800 man cavalerie. De Spaanse troepen zouden een gemakkelijke overwinning hebben behaald doordat de huurtroepen reeds lang niet betaald waren. Zij deserteerden en masse onder het roepen van "geld, geld!". De twee aanvoerders Lodewijk en Hendrik, gebroeders en beiden graven van Nassau, sneuvelden samen met ongeveer 3000 man uit het leger. Aan Spaanse zijde vielen 150 man. (Vrij strakke parafrase van een Wikipedia Artikel). Misschien is de trompetter nog gevlucht samen met de woedende schuldeisers van de prins? "Geld, geld"!" Hij had toch geen geld en hield toch niet van het krijgsgeweld? Hij is niet dood, hij leeft!
Maar goed, daar hadden we het niet over.
Met deze bijzondere periode in de Nederlandse geschiedenis associeer ik altijd een van de klassiekers van Rob de Nijs: Jan Klaassen, de trompetter! Wie kent het liedje nou niet? Op de site van Rob de Nijs las ik dat dit liedje zijn eerste come-back inluidde; en er zouden nog vele volgen...
Een fragment van het liedje tref je hier aan.
De brilliante tekst van Lennaert Nijgh heeft op mijn geheugen ook een onuitwisbare indruk gemaakt:
"Hij had geen geld en hij was geen held en hij hield niet van het krijgsgeweld
Maar trompetter was hij wel in hart en ziel "
Die Jan Klaassen is niet zo maar iemand; hij komt zelfs voor in de archieven van onze stad. De kibbelpartijen met zijn vrouw Katrien hebben een onuitwisbare indruk gemaakt op de protocollen van de kerkenraad, waar zij tot de orde zijn geroepen in 1706. Wellicht hebben deze twee mensen model gestaan voor de poppenkast verhalen van Jan Klaassen en Katrien.
Voor mensen van mijn generatie is die poppenkast onvergetelijk in beeld gebracht in de "Film van Ome Willem". Een van de favorieten uit mijn jeugd. Deze vuist op deze vuist heb ik zelfs nog met Sofia gedaan en ook zij lacht om de broodjes met poep! Ze zegt dan ook regelmatig dat ik een Cacalaan ben en geen Catalaan.
Ik kan me trouwens ook nog herinneren dat Ome Willem een optreden gaf in de Stadsschouwburg van Sittard en dat ik daar als klein meisje met mijn mama en zusje naar toe ben geweest. Reuze spannend!
Jan Klaasen was trompetter in het leger van de Prins
Hij marcheerde van Den Helder tot Den Briel
Hij had geen geld en hij was geen held en hij hield niet van het krijgsgeweld
Maar trompetter was hij wel in hart en ziel
Het leger sloeg z'n tenten op voor Alkmaar in 't veld
En zolang geen vijand zich liet zien was iedereen een held
De kroeg werd als strategisch punt door 't hoofdkwartier bezet
De officieren brulden:"Jan, kom speel op je trompet!"
Ze werden wakker in de goot in de morgen kil en koud
Maar Jan Klaasen sliep in de armen van de dochter van de schout
De Prins sprak op inspectie tot de majoor van de compagnie
"Ik zag hier alle stukken wel van mijn artillerie.
Ja, zelfs dat kleine in uw kraag en dat blonde in uw bed.
Maar waar zit dat stuk ongeluk van een Jan met z'n trompet
En niemand die Jan Klaasen zag die bij de stadspoort zat
En honderd liedjes speelde voor de kinderen van de stad
Jan Klaasen zei:"Vaarwel mijn lief, ik zie je volgend jaar.
Wanneer de lente terugkomt dan zijn wij weer bij elkaar."
De winter ging, de zomer kwam, de oorlog was voorbij
Maar het leger is nooit teruggekeerd van de Mokerhei
Geen mens die van Jan Klaasen ooit iets teruggevonden heeft
Maar alle kinderen kennen hem; hij is niet dood, hij leeft!
Hij had geen geld en hij was geen held en hij hield niet van het krijgsgeweld
Maar trompetter was hij wel in hart en ziel.
Lennaert Nijgh
De Slag bij de Moockerheijde langs de Maas bij Mook op 14 april 1574 werd een grote nederlaag voor Willem van Oranje. De prins verloor er een leger van 5500 man voetvolk en 2600 ruiterij tegen een Spaans leger van 5000 man infanterie en 800 man cavalerie. De Spaanse troepen zouden een gemakkelijke overwinning hebben behaald doordat de huurtroepen reeds lang niet betaald waren. Zij deserteerden en masse onder het roepen van "geld, geld!". De twee aanvoerders Lodewijk en Hendrik, gebroeders en beiden graven van Nassau, sneuvelden samen met ongeveer 3000 man uit het leger. Aan Spaanse zijde vielen 150 man. (Vrij strakke parafrase van een Wikipedia Artikel). Misschien is de trompetter nog gevlucht samen met de woedende schuldeisers van de prins? "Geld, geld"!" Hij had toch geen geld en hield toch niet van het krijgsgeweld? Hij is niet dood, hij leeft!
Labels: geschiedenis, jeugdherinnering
posted by MacBuccaneer at 11:20
2 Comments:
Wow, dit gaat de kant van Luepp's Historische Verhandelingen op! Runs in the family zullen we maar zeggen. Één dingetje echter; je zegt:"Als eerste moderne staat in Europa werden de Provincieen der Nederlanden bestuurd door ambtenaren, niet door een koningshuis. Helaas hebben wij die sublieme staat van gelukzaligheid moeten laten vallen in de nasleep van de Napoleontische Oorlogen."
Staat van gelukzaligheid??? als je bestuurd wordt door ambtenaren? I think not..
Ik ga steeds meer voelen voor een Oligarchie (ook al heb ik moeite met de spelling), een aantal fijne types die gewoon de boel uitmaken, geen gedoe met bevolking en Politieke Idols verkiezingen, gewoon een paar goede bazen. (bazinnen mag ook)
@ John, Zoals een President Directeur Generaal aan het hoofd van ieder land, eigenlijk wel waar dat een land te besturen is als een bedrijf. Maar je houdt dan wel de zelfde problemen, niet iedereen is het eens met z'n baas en om dan een andere baan te vinden ? En wie gooit hem er uit als i niet goed is ? Ben bang dat je dan richting dictatuur gaat. Met dit soort commentaar krijgen we hier ook een soort forum (cf bij Mike gaat i goed zo...)
Je hebt gelijk John, @Feliz, wat een boeiend poststuk breng je ons hier en goed geschreven. Familie LueppLirbColl, Royal family of the blogs ! En bedankt voor al die jonge herinneringen, Jan Klaassen, Rob de Nijs, de film van Ome Willem, Aart Staartjes, jeetje, ik voel me weer helemaal kind.
Een reactie posten
<< Home